Sóng thần là gì và tại sao lại có sóng thần?

Sóng thần là một trong những thiên tai có sức tàn phá khủng khiếp nhất của nhân loại. Dưới đây sẽ là định nghĩa và nguyên nhân xảy ra sóng thần.

1. Sóng thần là gì?

Sóng thần (tiếng Nhật: 津波 tsunami) là một loạt các đợt sóng tạo nên khi một thể tích lớn của nước đại dương bị chuyển dịch chớp nhoáng trên một quy mô lớn. Động đất cùng những dịch chuyển địa chất lớn bên trên hoặc bên dưới mặt nước, núi lửa phun và va chạm thiên thạch đều có khả năng gây ra sóng thần. Hậu quả tai hại của sóng thần có thể ở mức cực lớn, giết chết bằng nhấn chìm trong nước đến hàng trăm ngàn người trong vài giờ. Nói chung tất cả những cơn địa chấn, hay một lực tác động ngược lên mặt biển rất mạnh mẽ từ độ sâu dưới biển trên 50m đều là nguồn cơn hình thành nên Sóng thần.

2. Nguyên nhân hình thành sóng thần.

Khi diễn ra sự chấn động lớp vỏ Trái Đất ở dưới biển thông qua núi lửa hay lở đất, hoặc là quá trình nứt gãy xê dịch của các mảng kiến tạo gây nên động đất dưới đáy đại dương, từ đó lớp vỏ Trái Đất bị lệch đi sẽ tạo nên một áp lực khổng lồ hướng thẳng lên khối nước trên bề mặt biển. Khiến cho các cơn sóng dâng cao hơn và phủ rộng hơn bình thường. Thông thường mức độ rung của cơn địa chấn từ 6 độ Richter trở lên là đã có thể hình thành sóng thần.

Khi ta ném đá xuống ao, hòn đá có trọng lực rơi xuống đáy gần như theo chiều thẳng đứng sẽ tống thẳng ngược lên mặt ao một áp lực khiến nước loang ra thành các vòng.

Sóng thần cũng gần như vậy, một áp lực mạnh mẽ dội lên từ chấn động dưới đáy biển khiến cho khối nước dâng lên với một thể tích và năng lượng khá lớn dẫn đến khối nước lớn này chuyển động, nhưng đồng thời trọng lực ở dưới sẽ kéo khối nước lan ra trên bề mặt để có thăng bằng. Bán kính của một đợt sóng thần sẽ khá rộng, khoảng hơn 1km trở lên. Những vụ lở đất dưới đáy biển (thỉnh thoảng xảy ra vì nguyên nhân động đất) cũng như những vụ sụp đổ của núi lửa cũng có thể làm chấn động cột nước khiến trầm tích và đá trượt xuống theo sườn núi rơi xuống đáy biển.

Sự hình thành của sóng thần

3. Mức độ nguy hiểm của sóng thần

Khi nó ập xuống khu vực có dân cư sinh sống ven biển thì đó thực sự là một thảm họa khủng khiếp. Với một lượng nước vô cùng lớn di chuyển với tốc độ cực nhanh, Sóng Thần như một con quái vật cuốn trôi hoặc dập tan tành mọi thứ mà nó đi qua. Với bán kính lên đến 1km, thậm chí hơn, nó tha hồ phá hoại bất cứ thứ gì khi nó tràn tới. Rất nhiều thảm họa thương tâm do sóng thần gây ra đã được ghi vào lịch sử như một sự nhắc nhở, cảnh báo về thảm họa thiên tai này. Nguồn năng lượng cực lớn từ dưới đáy hướng lên trên bề mặt làm cho sóng thần di chuyển với tốc độ khá lớn ( 500 – 800km/h ).

4. Dấu hiệu báo hiệu sắp có sóng thần

• Khi sóng thần ập vào bờ, sẽ có tiếng gầm rú giống như chuyến tàu hỏa đang đến gần.
• Nước trong sóng nóng bất thường.
• Cảm thấy động đất. Nếu cảm thấy nền đất rung lắc mạnh đến mức không còn đứng vững được, thì nhiều khả năng sẽ xảy ra một trận sóng thần.
• Hàng triệu con chim hải âu bay ngược biển.
• Nhiều đất nước khi có sóng thần, thường hay có những tiếng còi cảnh báo rú lên.
• Các bong bóng chứa khí gas nổi lên mặt nước làm ta có cảm giác như nước đang bị sôi.
• Nước có mùi trứng thối (khí hyđro sulfua) hay mùi xăng, dầu.
• Nước làm da bị mẩn ngứa.
• Nghe thấy một tiếng nổ như là: tiếng máy nổ của máy bay phản lực, tiếng ồn của cánh quạt máy bay trực thăng, hay – là tiếng huýt sáo.
• Biển lùi về sau một cách đáng chú ý.
• Mây đen vần vũ đầy trời.
• Vệt sáng đỏ ở đường chân trời.